Routes naar het middelbaar beroepsonderwijs

Bekwaam en bevoegd

Als je les wilt geven in het mbo moet je voldoen aan een aantal bekwaamheidseisen: je moet kunnen aantonen dat je vakinhoudelijk, pedagogisch en didactisch bekwaam bent. Dat kun je doen met een tweede- of eerstegraads lesbevoegdheid, of via een PDG-traject in combinatie met een geschiktheidsverklaring.

Routes naar een tweedegraads of eerstegraads bevoegdheid

Een tweede- of eerstegraads lesbevoegdheid behaal je via een lerarenopleiding. Deze bestaat in verschillende varianten, waarvan de voltijd- en deeltijdvariant of het zij-instroomtraject de meest gangbare zijn. Tijdens een lerarenopleiding specialiseer je je in een schoolvak, zoals Nederlands of wiskunde of een beroepsprofiel zoals Zorg & Welzijn. Daarnaast komen er allerlei vakken aan bod gerelateerd aan pedagogiek en didactiek. Bij het zij-instroomtraject ligt de focus exclusief of pedagogiek en didactiek, omdat je jouw vakinhoudelijke kennis vooraf moet kunnen aantonen.

Alle verschillende routes naar deze bevoegdheden staan omschreven in het artikel Routes naar het voortgezet onderwijs.

Het PDG-traject

Voor een deel van de beroepsgerichte vakken op het mbo bestaat geen reguliere lerarenopleiding. Voor deze vakken en voor mensen met veel praktijkervaring in een bepaald beroep is het PDG-traject vaak een fijne uitkomst.

Het PDG-traject is een zij-instroomroute waarbij je leren en werken combineert. Bij de start van dit traject sta je direct zelfstandig voor de klas en ondertussen volg je aan een hogeschool een traject zodat je je Pedagogisch Didactisch Getuigschrift (PDG) kunt halen. Tijdens dit traject werk je, zoals de naam al doet vermoeden, alleen aan je pedagogische en didactische competenties.

Je begint met het zoeken van een aanstelling als docent op een mbo-school. Het bestuur van de mbo-school waar je gaat werken tijdens het PDG-traject, beslist of je vakinhoudelijk voldoende bekwaam bent en of je dus genoeg vakkennis hebt om les te geven in het vakgebied waarvoor je solliciteert. Om hier beslissingen over te nemen, kijkt het bestuur doorgaans naar je diploma’s: je moet in het bezit zijn van een hbo- of wo-diploma (of via een assessment kunnen aantonen dat je hbo-werk/denkniveau hebt) óf ten minste drie jaar relevante werkervaring in jouw vakgebied hebben. Is deze beoordeling positief? Dan krijg je van het schoolbestuur een geschiktheidsverklaring.

Het PDG-traject duurt gemiddeld 10 tot 18 maanden (en maximaal 2 jaar). Gedurende deze periode ben je tijdelijk benoembaar en ga je al aan de slag als docent in het mbo. Aan het eind van het PDG-traject ontvang je je getuigschrift. Daarmee heb je een bewijs in handen dat jij naast vakinhoudelijk ook pedagogisch-didactisch bekwaam bent om het beroep van mbo-docent uit te oefenen. Dit is een gesubsidieerd traject, waardoor je zelf niet de studiekosten hoeft te betalen.

In dit artikel hebben we de meest gangbare routes besproken om docent te worden in het mbo. Voor meer details en andere routes verwijzen we je graag door naar de kennisbank van het Onderwijsloket, waar je veel artikelen kunt vinden over de overstap naar het onderwijs. Alle mogelijke routes vind je in de routetool, en alle lerarenopleidingen vind je in de onderwijsnavigator. Je kunt natuurlijk ook altijd contact opnemen met het Onderwijsloket voor informatie en persoonlijk advies.