De gouden tips die overstappers aan scholen geven voor een goede start

1. Ga niet over één nacht ijs ❄️

Moedig overstappers die zich bij je school melden aan om op meerdere scholen en meerdere richtingen mee te kijken, met docenten te spreken en zich te verdiepen in de verschillende routes naar het onderwijs. Juist door een grondige oriëntatie, hadden de geïnterviewde overstappers een realistischer beeld van het onderwijs en kozen ze bewuster voor een school en opleiding. Het geschiktheidsonderzoek bood hen vervolgens ook veel zicht op kwaliteiten en leerpunten, gaf vertrouwen en voorkwam dat ze overstapten naar een vak dat niet bij ze past. Achteraf gezien hadden veel overstappers dit onderzoek daarom graag al tijdens hun oriëntatie doorlopen.

2. Bied ruimte, doch geen leegte 🚏

Overstappers vertelden over de mooie balans die ze ervaarden tussen enerzijds meevaren op de begeleider en collega’s die je:

• wegwijs maken in de school

• powerpoints aanreiken van de lessen die je gaat geven

• laten zien wat er al goed gaat en eerlijk zijn over wat er beter kan

• andere taken dan lesgeven van je bordje houden

• je vertrouwen versterken dat er tijd genoeg is om de docent te worden die je wil zijn

En anderzijds je de ruimte geven om je eigen koers te bepalen, te roeien met de riemen die je hebt en opdoet tijdens je opleiding en je eigen docentstijl te ontwikkelen.

→ Overstappers vertellen wat voor hen belangrijk was om voorbereid aan hun eerste lessen te beginnen

3. Moedig afkijken aan 👀

Zoals oud denker des vaderlands Rene Gudde schreef “In de leerschool van het leven is afkijken nadrukkelijk toegestaan. Een leuk mens word je als je glorieus gefaald hebt in je pogingen om op anderen te lijken.” Overstappers leerden veel van het afkijken bij de lessen van hun begeleiders en collega’s. Ze kregen niet alleen meer beeld en geluid bij hoe een les is opgebouwd, hoe je uitlegt en met een klas omgaat, maar ook van de verschillende docentstijlen die er zijn.

→ Stefan, Gerjan, Maxime en Henry vertellen over de grote verschillen die hun collega’s voor hen in de begintijd maakten.

4. Deel blunders 🤦‍♂️

Naast afkijken leerden overstappers misschien wel het meest van collega’s die heel open waren over hun eigen bloopers. “Mijn oud leraar Nederlands vertelde dat hij in zijn begintijd wel eens, door een boom van een leerling, zelf de klas was uitgezet. Hij gaf na 40 jaar nog steeds met plezier les. Toen was mijn eigen mindere les direct gerelativeerd.”

→ Ingrid geeft een inkijkje in haar eerste jaren voor de klas en hoe belangrijk bloopers en haar oud leraar Nederlands voor haar waren.

5. Geef opties om te sleutelen en te oefenen 🛠️

Bied overstappers bijvoorbeeld parallelklassen. Dat scheelt niet alleen in voorbereiding, maar zorgt er ook voor dat als een les een keer niet lekker loopt, ze die kunnen aanpassen en bij de andere klas nogmaals kunnen geven.

→ Koen die als ingenieur ooit sleutelde aan machines, vertelt in deze video hoe hij nu sleutelt aan zijn lessen.

6. Boor bagage aan 💼

Met de komst van overstappers, breng je een schat aan ervaring en kwaliteiten in de school binnen. Soms is die makkelijk te herkennen: de marketingadviseur die ook meedenkt over de communicatie van de school of de kunstenaar die creatieve lesvormen ontwikkelt. Vaker voelt de werkervaring voor de overstapper echter als een vanzelfsprekendheid, als iets dat iedereen wel zal kunnen. Maak deze kwaliteiten en ervaring daarom regelmatig onderwerp van gesprek en bied mogelijkheden om ze in te zetten. Dit is niet alleen van meerwaarde voor de school, maar geeft overstappers ook vertrouwen in eigen kunnen.

→ Thomas laat zien hoe hij zijn ervaring en bagage inzet in de ontwikkeling van burgerschaponderwijs.

7. Nodig hen uit voor het brugklasfeest 🎉

In de drukte van werk, opleiding en privéleven, is het soms verleidelijk die teambbq, het brugklasfeest of de lunch in de lerarenkamer even over te slaan. Toch merkten overstappers dat dit bij uitstek de momenten zijn om beter kennis te maken met leerlingen en collega’s. Het is alleen soms zoeken welke activiteiten zich hiervoor het beste lenen. Nodig overstappers daarom gericht uit voor de activiteiten die voor hun rol waardevol kunnen zijn.

Over Klaar voor de Stap

Met Klaar voor de Stap bieden de universitaire lerarenopleidingen en Onderwijs in overstappers en starters in het onderwijs één centrale plek om zich voor te bereiden op hun start in de school en te leren van de docenten die hen voorgingen. Op Klaar voor de Stap vind je:

• Meer dan 50 video’s en podcasts met de beste tips van overstappers én adviezen van leerlingen om voorbereid de eerste lessen te geven.

• Compacte gidsen waarin we de belangrijkste informatie samenbrengen, bijvoorbeeld over de eerste weken, het geschiktheidsonderzoek en hybride docentschap. Je vindt hier o.a. ook de gouden tips van assessoren over hoe je geschiktheidsonderzoek goed doorloopt.

• Verwijzingen naar de meest interessante websites, artikelen en podcasts voor meer verdieping.